Lange tijd heeft de persoonlijke arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer in de schaduw gestaan van de collectieve arbeidsverhoudingen. Ontwikkelingen in ondernemingen (denk aan flexibilisering) en in de samenleving (denk aan individualisering) hebben daar verandering in gebracht. Zal de huidige arbeidsrelatie, waarin de nadruk ligt op loon voor arbeid, de dominante vorm van economisch verkeer tussen werkgever en werknemer blijven of zal deze vervangen worden door meer marktachtige relaties waarin de nadruk ligt op prijs voor prestatie? Blijft de onderneming het brandpunt van arbeidsrelaties of zal ze verdrongen worden door netwerken van tijdelijke samenwerkingsverbanden? De arbeidsrelatie zoals die vorm kreeg tijdens en na de industriële revolutie zou daarmee een fundamentele verandering ondergaan.