Crew Resource Management (CRM) is een methode om de effectiviteit op teamniveau te verbeteren door het professionaliseren van samenwerkingsgerichte vaardigheden.

CRM maakt het teamwerk veiliger, effectiever en efficiënter. Het is vooral van meerwaarde voor teams die onder druk en/of in een crisissituatie moeten werken en waar grote belangen spelen.

Dit boek gaat uitgebreid in op de vereiste vaardigheden en hoe met het concept CRM om te gaan.

Inhoudsopgave

Voorwoord

Afkortingen

Deel 1: Crew Resource Management (CRM)

1. Wat is CRM?

2. De historie

3. De stand van zaken internationaal

4. De stand van zaken in Nederland

Casus 1 ‘Hondengeleiders-Plus’

5. Wat zijn de directe effecten van CRM?

Casus 2 ‘CRM in de lucht’

6. Welke andere meerwaarde heeft CRM?

Casus 3 ‘Hot Team’

7. De ultieme CRM-omgeving

8. De ultieme CRM-organisatie

8.1 HRO

8.2 Behoedzaam samenwerken

9. CRM: geen optelsom der delen!

Casus 4 ‘Bewaken & Beveiligen KMar’

10. Het invoeren van CRM

10.1 CRM-training

10.2 Volwasseneneducatie

10.3 Train-de-trainer

10.4 Gedrag meetbaar maken 1

0.5 Niet kopiëren

10.6 Invoeringsstrategie

Casus 5 ‘Heerlijk Helder’

11. Team Resource Management van Fraher

12. Discussie

Deel 2: Zeven CRM-competenties

13. Besluitvorming 13.1 Intuïtie 13.2 Recognition-Primed Decision Making 13.3 Andere besluitvormingsmodellen Casus 6 ‘Out of the Box’ 13.4 Cognitieve beheersing van besluitvormingsprocessen 13.5 Intuïtieve teambesluitvorming

14. Assertiviteit

Casus 7 ‘Op het verkeerde been’

15. Missie-analyse 15.1 Een model Casus 8 ‘Omgevingsdienst en neuzen’

16. Communicatie 16.1 Niveaus van communiceren Casus 9 ‘Change Management by Speech’ 16.2 Over debat en dialoog

17. Leiderschap 17.1 Leiderschapsvisies 17.2 Het teamontwikkelingsproces

18. Adaptiviteit 18.1 Adaptiviteitsmodellen 18.2 Teamadaptiviteit Casus 10 ‘Op de knieën’

19. Omgevingsbewustzijn 19.1 Van individueel naar teamomgevingsbewustzijn 19.2 Twee modellen Casus 11 ‘Van Individuele Beware-ness naar Team Awareness’ Casus 12 ‘Het Gevaarlijke Huis’

20. Nog twee CRM-elementen 20.1 Werkdruk Casus 13 ‘De ongewenste gronding’ 20.2 Vermoeidheid en stress Casus 14 ‘Met fluit, stok en headset’

Deel 3: Een integrale teambenadering

21. Veiligheid in organisaties

22. Teamleren

23. TOP en POP 2

4. Teambuilding Casus 15 ‘De Club van 30’

25. Leren als organisatie Casus 16 ‘Zesde generatie CRM’

26. Kwaliteitsmanagement Casus 17 ‘Zorgzaam CRM’ Literatuur

Bijlage 1: De Non-Technical Skills (NoTechS, Luchtvaart)

Bijlage 2: De Military Non-Technical Skills (MilNoTechS, Koninklijke Luchtmacht)

Bijlage 3: Voorbeeld van een CRM-observatieformulier (Koninklijke Marine)

Bijlage 4: Het Recognition-Primed Decision-model (RPD; Klein e.a., 1993)

Bijlage 5: Troepenaanvoering (IK 2-17, Koninklijke Landmacht)

Bijlage 6: Het Tactisch Besluitvormingsmodel (TBM, Koninklijke Landmacht)

Bijlage 7A: Het model van teamadaptiviteit (Rosen e.a., 2011)

Bijlage 7B: De bouwstenen van teamadaptiviteit

Bijlage 8: Twee medische checklists (WHO en Gawande, 2010)

Over de auteur

Register