Goede vragen hebben van nature iets onontkoombaars. Ze blijven je aandacht trekken, hangen aan je, laten je niet los. ‘Waar verlang je naar?’ ‘Wat doe jij waardoor hij zo vreemd reageert?’ ‘Hoe zou het zijn om er anders naar te kijken?’ Een krachtige vraag is onweerstaanbaar. Je blijft ermee bezig tot je weet hoe je ermee verder wilt. Professioneel coachen heeft alles te maken met het stellen van de juiste vraag op het juiste moment. Zonder vragen komt er van helpen niet veel terecht. Hoe kom je op een goede vraag? Welke technieken en varianten bestaan er? Welk effect hebben ze? En welke passen het beste bij jou en de coachee? Dit boek geeft inzicht, houvast en inspiratie voor iedereen die zich hier verder in wil ontwikkelen. Het bevat een rijk overzicht van invalshoeken, methodieken en soorten vragen. De beste investering die je kunt doen als je regelmatig coachende gesprekken voert! "Herken je dat, dat je thuiskomt van een vergadering, een werksessie, of zelfs een reünie of een feest en je je realiseert hoe weinig vragen er gesteld zijn? Of het tegenovergestelde: hoe heerlijk, behulpzaam, voedend het is, als iemand vol aandacht prachtige vragen aan je voorlegt? De kunst van het vragen stellen is een onderbelicht onderwerp, cruciaal voor goed werk en goed leven. Wat een genot dat er zo’n mooi boek over geschreven is!" - Manon Ruijters, hoogleraar Leren, ontwikkelen en gedragsverandering, Vrije Universiteit Amsterdam en lector Aeres Hogeschool en adviseur Good Work Company "Ik houd van vragen, net als geheime kamers of boeken geschreven in een vreemde taal, om met Rilke te spreken. In dit meesterwerk bevrijden Mieke Voogd en Joris Brenninkmeijer, net als in hun adviespraktijk, de vragen zonder naar antwoorden te zoeken. Zelfs voor iemand die hartstochtelijk gelooft dat de meeste coaches te veel vragen stellen, was dit boek een welkome verrassing." - Erik de Haan, hoogleraar Organisatieontwikkeling en coaching, Vrije Universiteit Amsterdam en Centre for Coaching, Ashridge Inhoudsopgave Inleiding 11 Aard van het boek 12 Opbouw van het boek 13 Gebruik van het boek 14 Dankwoord 14 Tot besluit 15 Deel I Bewust vragen stellen 17 1 Het begint met vragen 19 De waarde van vragen stellen 19 Basishouding van de coach 23 Luisteren 28 Basisgereedschap 31 Koers zoeken in een zee aan mogelijkheden 34 Reflectie voor de vragensteller 39 Zoekschema: inclusief model van aandacht 39 2 Voetangels en klemmen 43 We nemen slordig waar 45 Bedoelde en onbedoelde effecten 51 Het misverstand dat communicatie heet 53 Valkuilen 57 Reflectie voor de vragensteller 61 Zoekschema: dubbel kernkwadrant 61 3 Speuren naar de juiste vraag 65 Vindingrijk en raak 67 Bekwaam en doordacht 71 Bespiegelend en beschouwend 72 Een bijzondere vragenlijst 74 Drie kernvermogens 79 Samenspel van drie kernvermogens 84 Reflectie voor de vragensteller 86 Zoekschema: eerste, tweede en derde positie 86 Deel II Je repertoire uitbouwen 89 Andere benadering, andere vragen 91 Vier windstreken 92 Een coachee met een vraagstuk 93 Persoonsgericht 94 Inzichtgericht 96 Probleemgericht 99 Oplossingsgericht 101 Eclectisch werken 104 Spanning tussen sturen en volgen 106 Reflectie voor de vragensteller 108 Zoekschema: fasemodel voor kernreflectie en krachtgericht coachen 108 5 Vragen voor krachtig samenspel 113 Fasen in het samenwerkingsproces 114 Voorfase 116 Afstemmingsfase 121 Midden- of werkfase 125 Afrondingsfase en nazorg 130 Spanningsveld tussen taakgerichtheid en relatiegerichtheid 131 Reflectie voor de vragensteller 134 Zoekschema: vier niveaus van communicatie 134 6 Vragen die de motivatie versterken 139 De kern van elk helpend gesprek 139 Ambivalentie om te veranderen 140 Fasemodel van gedragsverandering 142 Leren te leren 146 Leren als kern van het coachproces 148 Leervoorkeuren 152 Spanningsveld tussen afstand en nabijheid 154 Reflectie voor de vragensteller 156 Zoekschema: integratiedriehoeken 156 7. Vragen die bijzondere antwoorden uitlokken 161 Systemische vragen 163 Circulaire vragen 167 Socratische vragen 170 Vragen om te reframen 173 Spanningsveld tussen oppervlakte en diepte 175 Reflectie voor de vragensteller 178 Zoekschema: lemniscaat 178 Deel III Diepere lagen aanboren 183 8 Lichaamstaal als bron 185 Lichaamstaal 186 Poort naar een dieper contact 187 Werken met het hele lijf 188 Een kwetsbaar proces 189 Stilte 190 Aandacht 192 Vertragen 193 Reflectie voor de vragensteller 197 Zoekschema: focussen 197 9 Taal als slot en sleutel 201 Gesloten verhaal 202 Eigenaardigheden van taal en taalgebruik 205 Werken met het verhaal van de ander 212 Je blijven verwonderen over taal 218 Reflectie voor de vragensteller 219 Zoekschema: ladder van gevolgtrekking 219 10 Jezelf ontwikkelen als vragensteller 224 De drijfveren van de vragensteller 224 Meerdere ikken 228 Kernvermogens van de vragensteller 229 Reflectie voor de vragensteller 241 Zoekschema: logische niveaus 241 11 Epiloog 245 Terugblik 245 Grote vragen 248 Traagheid 249 Vrijmoedigheid 250 Imperfectie 252 Laatste vraag 253 Literatuur 254 Over de auteurs 260