Handboek Investeren & Financieren : Private equity, beleggen en kredietanalyse
Taco Rietveld
Investeren lijkt gemakkelijk, maar is dat niet. Het is eenvoudig om fouten te maken. Gezien de bedragen waar het soms om gaat, kunnen deze fouten erg kostbaar zijn. Wie kent niet de verhalen van de succesvolle ondernemer die na jaren van hard werken zijn bedrijf verkocht en de verkoopopbrengst 'investeerde' in andere ondernemingen? Binnen een paar jaar was hij zijn gehele vermogen kwijt en een illusie armer. Al die jaren voor niets gewerkt. Op de harde manier leerde hij dat een goede ondernemer nog geen goede investeerder maakt. Talrijk zijn ook de voorbeelden van particuliere beleggers die veel geld hebben verloren op de aandelenbeurs.
Investeren is een vak apart, dat wordt vaak over het hoofd gezien. Hetzelfde geldt voor financieren. Zonder voldoende kennis en ervaring op dit gebied is het maken van fouten eigenlijk bijna onvermijdelijk. Deze fouten kunnen ertoe leiden dat de investeerder te veel voor de aandelen van een onderneming betaalt of - nog erger - de investering beter helemaal niet had kunnen doen!
Praktijkervaring en theoretische kennis zijn een vereiste. Private equity en kredietverlening zijn beide in de loop der jaren steeds professioneler geworden en redeneren inmiddels volledig vanuit cashflows. Dit boek behandelt van A tot Z de stappen die professionele investeerders en financiers in de dagelijkse praktijk zetten voordat zij een risicopositie nemen in een onderneming. Het boek biedt een theoretische onderbouwing, daar waar nodig.
Inhoudsopgave
Voorwoord
1. Inleiding
1.1 Investeren & financieren
1.2 Vermogensverschaffers
1.3 Cyclus
1.4 Kader en indeling
2. Resultatenrekening
2.1 Inleiding
2.2 Netto-omzet
2.3 Kostprijs van de omzet
2.4 Brutowinst
2.5 Operationele kosten
2.6 EBITDA
2.7 EBITDA-marge
2.8 Afschrijvingen
2.9 EBITA
2.10 Amortisatie
2.11 EBIT
2.12 Financiële baten & lasten
2.13 Buitengewone baten & lasten
2.14 Winstbelasting
2.15 Resultaat deelnemingen
2.16 Preferent dividend
2.17 Aandeel van derden
2.18 Nettowinst voor aandeelhouders
2.19 Aangepaste winst per aandeel
2.20 Dividend
2.21 Ingehouden winst
2.22 Manipulatie van de resultatenrekening
2.23 Operationele ratio’s
3. Balans
3.1 Inleiding
3.2 Type balans
3.3 Materiële vaste activa
3.4 Financiële vaste activa
3.5 Latente belastingvorderingen
3.6 Goodwill
3.7 Immateriële vaste activa
3.8 Voorraad
3.9 Handelsdebiteuren
3.10 Overige debiteuren
3.11 Operating cash
3.12 Excess cash
3.13 Eigen vermogen
3.14 Aandeel van derden
3.15 Operationele & niet-operationele voorzieningen
3.16 Voorziening latente belastingen
3.17 Pensioenvoorziening
3.18 Rentedragende schuld
3.19 Handelscrediteuren
3.20 Overige crediteuren
3.21 Manipulatie van de balans
4. Cashflow statement
4.1 Inleiding
4.2 Operationele cashflow
4.3 Cashflow uit investeringen
4.4 Levered free cashflow
4.5 Niet-operationele cashflow
4.6 Cashflow available for debt service
4.7 Financiële cashflow
4.8 Excess cash
4.9 Manipulatie van cashflows
5. Werkkapitaal & CAPEX
5.1 Inleiding
5.2 Werkkapitaal
5.3 CAPEX
6. Pensioenen & winstbelasting
6.1 Inleiding
6.2 Pensioenen
6.3 Winstbelasting
7. Groepsstructuur & tijdsperiode
7.1 Inleiding
7.2 Geconsolideerde cijfers
7.3 Analyse per activiteit en vennootschap
7.4 Vennootschappen buiten de groep
7.5 Trendanalyse
7.6 Benchmarks
7.7 Aanpassingen in de tijd
7.8 Financieel modelleren
8. Discounted cashflow-waardering
8.1 Inleiding
8.2 Intrinsieke waarde
8.3 Unlevered free cashflow
8.4 Zichtbare periode & restperiode
8.5 Steady state
8.6 Verhouding tussen ondernemingswaarde & restwaarde
8.7 Voorbeeld
9. Nettoschuld
9.1 Inleiding
9.2 Rentedragende schuld
9.3 Rente- en valutaderivaten
9.4 Aandeel van derden
9.5 Preferente aandelen
9.6 Te betalen dividend
9.7 Operating lease & huur
9.8 Excess cash
9.9 Intrinsieke waarde, marktwaarde of nominale waarde
10. Aangepaste nettoschuld
10.1 Inleiding
10.2 Cash-like items
10.3 Debt-like items
10.4 Voorbeeld
11. Waarde van de aandelen
11.1 Inleiding
11.2 Intrinsieke waarde van aandelen
11.3 Waarde per aandeel
11.4 Marktwaarde van aandelen
11.5 Opties & warrants
11.6 Negatieve waarde van aandelen
11.7 Uitgifte van financiële instrumenten
11.8 Toekomstige schuld
11.9 Acquisitie & kapitaalstorting
12. Leveraged buy-out waardering
12.1 Inleiding
12.2 Kostenvoet van eigen vermogen
12.3 Cashflows tijdens de houdperiode
12.4 Verkoopopbrengst bij exit
12.5 Waarde van de aandelen
12.6 Iteratief proces
12.7 Ondernemingswaarde
12.8 DCF-methode vs. LBO-methode
12.9 Intrinsieke waarde & zeggenschap
12.10 Rendement voor verkoper
13. Waardering van vergelijkbare ondernemingen
13.1 Inleiding
13.2 Waarderingsprincipe
13.3 Waarderingsmultiples
13.4 Waardering in stappen
14. Rendement van de onderneming
14.1 Inleiding
14.2 Geïnvesteerd vermogen
14.3 Bestanddelen van geïnvesteerd vermogen
14.4 Kostprijs van losse activa
14.5 Rendement op geïnvesteerd vermogen
14.6 Rendement van operationele activiteiten
14.7 Drivers van EBITDA-multiples
14.8 Financiële leverage
14.9 Boekhoudkundige rendementsratio’s
15. Rendement voor de investeerder
15.1 Het meten van rendement
15.2 Rendement voor financiers
15.3 Rendement voor investeerders
15.4 De drie drivers van aandeelhouderswinst
15.5 Aankoop-multiples en referentiejaar
15.6 Timing van een exit
15.7 Timing van investeringen
16. Vereist rendement
16.1 Inleiding
16.2 Opportuniteitskosten
16.3 Kostenvoet van vreemd vermogen
16.4 Kostenvoet van eigen vermogen
16.5 Kostenvoet van totale vermogen
16.6 Uitgifte van financiële instrumenten
17. Financieren van ondernemingen
17.1 Inleiding
17.2 Maximale financierbaarheid
17.3 Primaire aflossingsbron
17.4 Secundaire aflossingsbronnen
18. Sources & uses
18.1 Inleiding
18.2 Uses
18.3 Sources
18.4 Uitgifte van aandelen
19. Kenmerken van instrumenten
19.1 Inleiding
19.2 Verwacht rendement & risico
19.3 Tussentijdse ontvangsten
19.4 Call-protectie
19.5 Rang
19.6 Zekerheden
19.7 Convenanten
19.8 Fiscale behandeling
19.9 Boekhoudregels
19.10 Exitmogelijkheden
19.11 Zeggenschap
19.12 Earn-out
19.13 Envy ratio
Literatuur
Rol participatiemaatschappijen in de Nederlandse economie
Trefwoordenregister
ISBN : 9789462761483 / Vakmedianet / 2017 / 2de editie
Handboek Investeren & Financieren : Private equity, beleggen en kredietanalyse
Taco Rietveld
Investeren lijkt gemakkelijk, maar is dat niet. Het is eenvoudig om fouten te maken. Gezien de bedragen waar het soms om gaat, kunnen deze fouten erg kostbaar zijn. Wie kent niet de verhalen van de succesvolle ondernemer die na jaren van hard werken zijn bedrijf verkocht en de verkoopopbrengst 'investeerde' in andere ondernemingen? Binnen een paar jaar was hij zijn gehele vermogen kwijt en een illusie armer. Al die jaren voor niets gewerkt. Op de harde manier leerde hij dat een goede ondernemer nog geen goede investeerder maakt. Talrijk zijn ook de voorbeelden van particuliere beleggers die veel geld hebben verloren op de aandelenbeurs.
Investeren is een vak apart, dat wordt vaak over het hoofd gezien. Hetzelfde geldt voor financieren. Zonder voldoende kennis en ervaring op dit gebied is het maken van fouten eigenlijk bijna onvermijdelijk. Deze fouten kunnen ertoe leiden dat de investeerder te veel voor de aandelen van een onderneming betaalt of - nog erger - de investering beter helemaal niet had kunnen doen!
Praktijkervaring en theoretische kennis zijn een vereiste. Private equity en kredietverlening zijn beide in de loop der jaren steeds professioneler geworden en redeneren inmiddels volledig vanuit cashflows. Dit boek behandelt van A tot Z de stappen die professionele investeerders en financiers in de dagelijkse praktijk zetten voordat zij een risicopositie nemen in een onderneming. Het boek biedt een theoretische onderbouwing, daar waar nodig.
Inhoudsopgave
Voorwoord
1. Inleiding
1.1 Investeren & financieren
1.2 Vermogensverschaffers
1.3 Cyclus
1.4 Kader en indeling
2. Resultatenrekening
2.1 Inleiding
2.2 Netto-omzet
2.3 Kostprijs van de omzet
2.4 Brutowinst
2.5 Operationele kosten
2.6 EBITDA
2.7 EBITDA-marge
2.8 Afschrijvingen
2.9 EBITA
2.10 Amortisatie
2.11 EBIT
2.12 Financiële baten & lasten
2.13 Buitengewone baten & lasten
2.14 Winstbelasting
2.15 Resultaat deelnemingen
2.16 Preferent dividend
2.17 Aandeel van derden
2.18 Nettowinst voor aandeelhouders
2.19 Aangepaste winst per aandeel
2.20 Dividend
2.21 Ingehouden winst
2.22 Manipulatie van de resultatenrekening
2.23 Operationele ratio’s
3. Balans
3.1 Inleiding
3.2 Type balans
3.3 Materiële vaste activa
3.4 Financiële vaste activa
3.5 Latente belastingvorderingen
3.6 Goodwill
3.7 Immateriële vaste activa
3.8 Voorraad
3.9 Handelsdebiteuren
3.10 Overige debiteuren
3.11 Operating cash
3.12 Excess cash
3.13 Eigen vermogen
3.14 Aandeel van derden
3.15 Operationele & niet-operationele voorzieningen
3.16 Voorziening latente belastingen
3.17 Pensioenvoorziening
3.18 Rentedragende schuld
3.19 Handelscrediteuren
3.20 Overige crediteuren
3.21 Manipulatie van de balans
4. Cashflow statement
4.1 Inleiding
4.2 Operationele cashflow
4.3 Cashflow uit investeringen
4.4 Levered free cashflow
4.5 Niet-operationele cashflow
4.6 Cashflow available for debt service
4.7 Financiële cashflow
4.8 Excess cash
4.9 Manipulatie van cashflows
5. Werkkapitaal & CAPEX
5.1 Inleiding
5.2 Werkkapitaal
5.3 CAPEX
6. Pensioenen & winstbelasting
6.1 Inleiding
6.2 Pensioenen
6.3 Winstbelasting
7. Groepsstructuur & tijdsperiode
7.1 Inleiding
7.2 Geconsolideerde cijfers
7.3 Analyse per activiteit en vennootschap
7.4 Vennootschappen buiten de groep
7.5 Trendanalyse
7.6 Benchmarks
7.7 Aanpassingen in de tijd
7.8 Financieel modelleren
8. Discounted cashflow-waardering
8.1 Inleiding
8.2 Intrinsieke waarde
8.3 Unlevered free cashflow
8.4 Zichtbare periode & restperiode
8.5 Steady state
8.6 Verhouding tussen ondernemingswaarde & restwaarde
8.7 Voorbeeld
9. Nettoschuld
9.1 Inleiding
9.2 Rentedragende schuld
9.3 Rente- en valutaderivaten
9.4 Aandeel van derden
9.5 Preferente aandelen
9.6 Te betalen dividend
9.7 Operating lease & huur
9.8 Excess cash
9.9 Intrinsieke waarde, marktwaarde of nominale waarde
10. Aangepaste nettoschuld
10.1 Inleiding
10.2 Cash-like items
10.3 Debt-like items
10.4 Voorbeeld
11. Waarde van de aandelen
11.1 Inleiding
11.2 Intrinsieke waarde van aandelen
11.3 Waarde per aandeel
11.4 Marktwaarde van aandelen
11.5 Opties & warrants
11.6 Negatieve waarde van aandelen
11.7 Uitgifte van financiële instrumenten
11.8 Toekomstige schuld
11.9 Acquisitie & kapitaalstorting
12. Leveraged buy-out waardering
12.1 Inleiding
12.2 Kostenvoet van eigen vermogen
12.3 Cashflows tijdens de houdperiode
12.4 Verkoopopbrengst bij exit
12.5 Waarde van de aandelen
12.6 Iteratief proces
12.7 Ondernemingswaarde
12.8 DCF-methode vs. LBO-methode
12.9 Intrinsieke waarde & zeggenschap
12.10 Rendement voor verkoper
13. Waardering van vergelijkbare ondernemingen
13.1 Inleiding
13.2 Waarderingsprincipe
13.3 Waarderingsmultiples
13.4 Waardering in stappen
14. Rendement van de onderneming
14.1 Inleiding
14.2 Geïnvesteerd vermogen
14.3 Bestanddelen van geïnvesteerd vermogen
14.4 Kostprijs van losse activa
14.5 Rendement op geïnvesteerd vermogen
14.6 Rendement van operationele activiteiten
14.7 Drivers van EBITDA-multiples
14.8 Financiële leverage
14.9 Boekhoudkundige rendementsratio’s
15. Rendement voor de investeerder
15.1 Het meten van rendement
15.2 Rendement voor financiers
15.3 Rendement voor investeerders
15.4 De drie drivers van aandeelhouderswinst
15.5 Aankoop-multiples en referentiejaar
15.6 Timing van een exit
15.7 Timing van investeringen
16. Vereist rendement
16.1 Inleiding
16.2 Opportuniteitskosten
16.3 Kostenvoet van vreemd vermogen
16.4 Kostenvoet van eigen vermogen
16.5 Kostenvoet van totale vermogen
16.6 Uitgifte van financiële instrumenten
17. Financieren van ondernemingen
17.1 Inleiding
17.2 Maximale financierbaarheid
17.3 Primaire aflossingsbron
17.4 Secundaire aflossingsbronnen
18. Sources & uses
18.1 Inleiding
18.2 Uses
18.3 Sources
18.4 Uitgifte van aandelen
19. Kenmerken van instrumenten
19.1 Inleiding
19.2 Verwacht rendement & risico
19.3 Tussentijdse ontvangsten
19.4 Call-protectie
19.5 Rang
19.6 Zekerheden
19.7 Convenanten
19.8 Fiscale behandeling
19.9 Boekhoudregels
19.10 Exitmogelijkheden
19.11 Zeggenschap
19.12 Earn-out
19.13 Envy ratio
Literatuur
Rol participatiemaatschappijen in de Nederlandse economie
Trefwoordenregister
ISBN : 9789462761483 / Vakmedianet / 2017 / 2de editie