Vroeg of laat komen de meeste mensen in of na het hoger onderwijs voor de taak te staan om zelfstandig een onderzoek uit te voeren of een opdracht daartoe te ontwikkelen. Het is de taak van opleidingen om studenten hierop voor te bereiden. Maar, onderzoek is de laatste jaren volop in ontwikkeling. Naast het traditionele fundamentele ofwel theoriegerichte onderzoek komen vooral binnen het hbo steeds meer praktijkgerichte vormen van onderzoek in zwang, met als doel direct bruikbare resultaten te behalen en aanbevelingen te kunnen doen. Dit is ook het soort onderzoek waarmee studenten in hun latere beroepspraktijk te maken krijgen; niet of in elk geval veel minder met het eerstgenoemde type onderzoek. Voor een juiste opzet en uitvoering zijn heldere richtlijnen, procedures en methoden nodig. Hierin wordt met Het ontwerpen van een onderzoek voorzien. Verder herkent menig docent in het hoger onderwijs de problemen waar studenten die beginnen aan een afstudeerproject tegen aan lopen. Deze leiden niet alleen vaak tot ernstige vertragingen in de opzet en uitvoering van het project. Ook blijft de kwaliteit van de resultaten niet zelden achter bij de normen die de opleiding stelt. Het ontwerpen van een onderzoek voorziet in deze lacunes. In het boek wordt ruim aandacht besteed aan praktijkgericht onderzoek en aan kwalitatieve vormen van onderzoek. Bovendien geeft het boek heldere richtlijnen, procedures en stappenplannen die de student bij het opzetten van het afstudeerproject op de voet kan volgen. Hierdoor zal ook de uitvoering van het onderzoek soepeler verlopen. Deze vijfde druk is geheel herzien en geactualiseerd. Het heldere taalgebruik en een overzichtelijke vormgeving maken het voor de lezer eenvoudig om de lijn van het betoog te volgen. Op de bijbehorende website zullen onder andere de KODANI-handleiding en aanvullend lesmateriaal voor studenten en docenten komen te staan. Inhoudsopgave Inleiding 1 Projectontwerp 1.1 Inleiding 1.2 Projectontwerp in vogelvlucht 1.3 Iteratief ontwerpen DEEL I CONCEPTUEEL ONTWERP 2 Doelstelling 2.1 Inleiding 2.2 Projectkader en doelstelling 2.3 Theoriegericht onderzoek 2.4 Praktijkgericht onderzoek 3 Onderzoeksmodel 3.1 Inleiding 3.2 Modelbouw 3.3 Methodiek 4 Vraagstelling 4.1 Inleiding 4.2 Functie- en vormeisen van onderzoeksvragen 4.3 Het splitsen van het onderzoeksmodel 4.4 Ondersteunende kennissoorten 4.5 Uiteenrafeling van kernbegrippen 5 Begripsbepaling 5.1 Inleiding 5.2 Afbakening 5.3 Operationalisering 5.4 Afstemming op het onderzoek DEEL II ONDERZOEKSTECHNISCH ONTWERP 6 Onderzoeksstrategieën 6.1 Inleiding 6.2 Vijf strategieën in vogelvlucht 6.3 Het survey-onderzoek 6.4 Het experiment 6.5 De casestudy 6.6 De gefundeerde theoriebenadering 6.7 Bureauonderzoek 7 Onderzoeksmateriaal 7.1 Inleiding 7.2 Soorten gegevens en bronnen 7.3 De ontsluiting van bronnen 7.4 Voor- en nadelen 8 Onderzoeksplanning 8.1 Inleiding 8.2 Karakteristieken van planning 8.3 Activiteitenplan 8.4 Tijdsplan Appendix: Conceptueel model 1 De samenstelling van een conceptueel model 2 Soorten relaties en relatiepatronen 3 Verschillend gebruik van een conceptueel model 4 Afbakenen en richting geven 5 De ontwikkeling van een conceptueel model; stappenplan Literatuur Trefwoordenregister