Integratieve kinder- en jeugdpsychotherapie

De praktijk van de kinder- en jeugdpsychotherapie is al enkele decennia overwegend integratief. Tot de verschijning van de eerste druk van Integratieve kinder- en jeugdpsychotherapie, in 2005, kende het Nederlands taalgebied slechts boeken waarin het vakgebied werd behandeld vanuit één referentiekader: psychoanalytisch, cliëntgericht of gedragstherapeutisch, of verbreed: gericht op het systeem. De belangrijkste motivatie destijds om het boek te schrijven was dan ook de daaruit voortvloeiende veelheid aan vragen afkomstig uit het opleidingsveld. De schrijvers – allen als psycholoog-psychotherapeut of psychiaterpsychotherapeut werkzaam binnen de jeugd-GGz – zijn van mening dat de psychotherapie van de 21e eeuw zich zal vernieuwen, met name onder invloed van voortschrijdend wetenschappelijk onderzoek. In deze 3e herziene druk wordt met oog voor deze ontwikkeling ingegaan op de praktijk van alledag, waarbij het erom gaat alle gewenste aandacht te schenken aan kind, jeugdige, gezin en bredere context, en hoop te induceren op weg naar verandering. Het boek is opgezet als leerboek en biedt ruimschoots de gelegenheid om de weg te vinden naar oorspronkelijke publicaties. Uit de recensie bij de 1e druk verschenen in het Tijdschrift voor Psychiatrie 48 (2006) 7: “Een weldoordacht boek over een boeiende fase in de ontwikkeling van het vak (kinder- en jeugd)psychotherapie. Verplichte literatuur voor alle kinder- en jeugdpsychotherapeuten in opleiding, een sterke aanrader voor geïnteresseerden.” Inhoudstafel : Inleiding

Voorwoord Psychotherapie-integratie, een noodzakelijk goed?
F. Verheij

1 De historie van de kinder- en jeugdpsychotherapie, F. Verheij

Vier theoretische kaders van de kinder- en jeugdpsychotherapie
2 Het psychoanalytisch kader, G.H.F. van der Most
3 Het experiëntiële kader, F. Verheij
4 Het cognitief-gedragstherapeutisch kader, C. Oele
5 Het systeemtheoretisch kader, F. Verheij

Naar integratieve kinder- en jeugdpsychotherapie
6 Naar een integratief metatheoretisch referentiekader, F. Verheij
7 Over aspecifieke en specifieke werkzame factoren in psychotherapie, F. Verheij
8 Het specifieke van kinder- en jeugdpsychotherapie, F. Verheij

Indicatiestelling van hoofdtypen van verandering
9 Ontwikkelingsdoelen aan de hand van inzicht en interpretatie van onbewuste processen of nieuwe (corrigerende) ervaringen, G.H.F. van der Most
10 Leren van nieuw gedrag door actieve interventies, C. Oele
11 Leren van nieuwe cognities door actieve interventies, C. Oele
12 Interactionele groei door actieve participatie in een meerpersonencontext, E.W.C. Aendekerk

Werkverband of werkvorm
13 Overgang van onderzoeks- naar behandelingsfase, F. Verheij
14 Overeenstemming oftewel behandelingsplanning, F. Verheij
15 Specifieke context: kerngezin en familie, E.W.C. Aendekerk
16 Specifieke context: professioneel netwerk met diversiteit, E.W.C. Aendekerk
17 Specifieke context: diversiteit aan werksituaties, E.W.C. Aendekerk

Werkplaats
18 Psychotherapie & ruimte, F. Verheij
19 Psychotherapie & middelen, F. Verheij
20 Psychotherapie & rollen, F. Verheij
21 Psychotherapie & regels, F. Verheij

Werkrelatie (opbouw, motivatie, invoegen) met kind of jeugdige
22 Attitude en relationele stijl in een op ontwikkeling gerichte werkrelatie, G.H.F. van der Most
23 Attitude en relationele stijl in een op leren gerichte werkrelatie, C. Oele
24 Attitude en relationele stijl bij interactieve beïnvloeding van een meerpersonencontext, E.W.C. Aendekerk

Werkrelatie (opbouw, motivatie, invoegen, doelen stellen) met ouders
25 Psychoeducatie centraal, G.H.F. van der Most
26 Counseling centraal, G.H.F. van der Most
27 Mediatietherapie centraal, C. Oele, F. Verheij
28 Ouderschapsverandering centraal, F. Verheij
29 Gezinsverandering centraal, E.W.C. Aendekerk

Binnen de therapeutische relatie (algemene interventies)
30 Overdracht en tegenoverdracht, M.J. van Mook
31 Bescherming en weerstand, M.J. van Mook, F. Verheij
32 Onderbreking, zwangerschap, afwezigheid en/of vakantie, F. Verheij

Specifieke technieken en interventies
33 Veranderen door inzicht en interpretatie van onbewuste processen (met internaliserende problematiek als voorbeeld), G.H.F. van der Most
34 Veranderen door het aanbieden van corrigerende ervaringen (met ‘child maltreatment’ als voorbeeld), F. Verheij
35 Veranderen door het aanleren van nieuw gedrag (met pervasieve ontwikkelingsstoornissen als voorbeeld), M.L.J.M. Eussen
36 Veranderen door het aanleren van nieuwe cognities (met aandachtstekort-/hyperactiviteitsstoornissen als voorbeeld), L.J.M. Eussen
37 Veranderen door actieve participatie in een meerpersonencontext (met anorexia nervosa als voorbeeld), F. Verheij

Beëindiging van de therapeutische relatie
38 Beëindiging, beoogd of onverwacht, `f. Verheij
39 Nazorg, F. Verheij, E.W.C. Aendekerk

Diversen
40 Ethiek, E.A.F. van Weel, C.G. Reichart
41 Gender, E.A.F. van Weel, C.G. Reichart
42 Cultuur, C.G. Reichart, E.A.F. van Weel

Supervisie
43 Supervisie, F. Verheij

Effectiviteit
44 Effectiviteit van psychotherapie bij kinderen en jeugdigen, F.C. Verhulst

Register
Over de auteurs