Voor hun vijfde boek bijt het eigenzinnige en veelgeprezen auteursduo Leike van Oss en Jaap van ’t Hek zich vast in een complex, relevant en overal aanwezig onderwerp: onmacht. Veel mensen ervaren een gevoel van onmacht in de samenleving en in hun werk. Discussies over identiteit, klimaat en verantwoordelijkheid worden nu feller gevoerd dan ooit tevoren. Iemands persoonlijke identiteit is op het werk een steeds grotere factor aan het worden. De tegenstellingen en tegenstrijdigheden van de moderne samenleving en werkvloer vragen om een meervoudige blik op onmacht. Een ideaal onderwerp voor het bevlogen auteursduo Leike van Oss en Jaap van ’t Hek. Met een scherpe blik en nog scherpere pen geven ze duiding aan het gevoel van onmacht. Wat is onmacht precies? Waarom lijken we die tegenwoordig vaker te ervaren dan vroeger? Met filosofische, sociologische, bedrijfskundige en systemische perspectieven weten de auteurs de complexe vragen op dit gebied concreet en inzichtelijk te maken en van passende antwoorden te voorzien. Inhoudsopgave Inleiding — 9 DEEL I: ONRUST EN ONMACHT IN DE MAATSCHAPPIJ — 15 1 Onmacht — 19 Meerlagig — 20 Onmacht in maatschappij en organisatie — 23 Botsing tussen perspectieven — 24 Grenzen aan oplossen van onmacht — 25 2 Onmacht in de maatschappij — 27 Complexiteit van de samenleving — 28 De perfecte samenleving — 29 Individualisering en psychologisering — 30 Erbij horen — 31 De zondebok — 32 Luid uitgesproken onvrede — 34 Waarden onder druk — 35 Terugtrekken uit onmacht — 36 Conclusie — 37 3 Botsing tussen maatschappelijke paradigma’s — 39 Verandering van paradigma — 40 Economisch paradigma onder druk — 42 Versplintering en het einde van de grote verhalen — 53 Digitale revolutie — 61 Rommeligheid van transitie — 6 3 Conclusie — 65 4 Meeresonerende organisaties — 67 Schuivende maatschappelijke paradigma’s — 68 Wat botst er in organisaties? — 72 Conclusie — 74 DEEL II: ONMACHT IN DRIE LAGEN — 75 5 Drie typen onmacht — 79 Individuele onmacht — 80 Relationele onmacht — 81 Systemische onmacht — 82 Conclusie — 83 6 Individuele onmacht — 85 Onmacht als emotie en gevoel — 86 Heeft onmacht een evolutionaire kern? — 87 Coping: omgaan met onmacht — 88 Zelfvertrouwen en zelfeffectiviteit — 90 De wil als onmachtreducerend vermogen — 90 Cirkel van invloed: reguleren van je eigen onmacht — 90 Geïndividualiseerde onmacht — 91 Conclusie — 94 7 Relationele onmacht — 97 Individu en relatie — 98 Onmacht en relatie — 98 Relationeel gemaakte onmacht — 110 Conclusie — 113 8 Systemische onmacht — 115 Kracht van het collectieve — 116 Betrouwbaarheid van de grotere context — 121 Handelingsvrijheid binnen het systeem — 122 Communicatiedoolhoven — 124 Conclusie — 126 DEEL III: ONMACHT IN ORGANISATIES — 127 9 De organisatie als systeem — 131 Relatie tussen maatschappij en organisatie — 132 Het andere karakter van onmacht op systeemniveau — 132 Onmacht door twee systemen — 137 Conclusie — 141 10 Onmacht in het adaptieve systeem — 143 Adaptief organisatiesysteem — 144 Sociaal weefsel — 146 Onmacht door verandering — 148 Common ground voor productief conflict — 161 Conclusie — 165 11 Geplande verandering van sociaal weefsel — 167 Vergroten en verkleinen van ambiguïteit — 168 Rekkracht — 169 Verstoring van routines — 170 Doorgaand organiseren en verstevigen van veranderd sociaal weefsel — 172 Conclusie — 177 12 Twee typen interne structuur — 179 Interne ordening — 180 Adaptief systeem bouwt zichzelf — 181 Ontworpen organisatiesysteem — 184 Fragilisering — 189 Congruentie tussen twee structuren — 190 Conclusie — 193 13 Veranderkundige mythes — 195 Opgesloten in bestaande paradigma’s — 196 Individu als veranderinstrument — 197 Individualiserende onmacht in verandering — 201 Veranderkundig opschalen — 204 Conclusie — 207 14 Systeemintelligentie — 209 Systeemintelligentie — 210 Systeemintelligentie en cognitie — 211 Systeemintelligentie en paden die ons verbinden — 216 Systeemintelligentie en besluitvorming — 220 Conclusie — 225 15 De rol van de leider en de veranderaar — 227 Je kunt niet níet kiezen — 228 Je positie in het systeem — 229 Het een en het ander — 230 Onmacht door foute macht — 240 Conclusie — 241 16 Naar een nieuwe veranderetiquette — 243 Literatuur — 249 Literatuurlijst — 257 Over de auteurs — 263