Wat bezielt ons? Van verstarring naar vitaliteit

Lenette Schuijt

We bevinden ons in een cruciaal tijdsgewricht waarin een oude en een nieuwe wereld tegenover elkaar staan, elk met eigen belangen. De oude wereld is gevangen geraakt in systemen gebaseerd op doorgeschoten rationaliteit en hebzucht. Perverse prikkels, fraude en schandalen zijn signalen dat dit systemen in verval zijn.

In de haarvaten van de samenleving is nieuwe vitaliteit en creativiteit zichtbaar. Talloze mensen nemen samen met gelijkgestemden het heft in eigen handen. Ze zetten alternatieve bedrijven, initiatieven, experimenten en projecten op, die met elkaar een revolutionaire onderstroom vormen. In deze nieuwe wereld gelden wezenlijk andere principes, zoals co-creatie, gemeenschap, delen en van betekenis willen zijn.

In 'Wat bezielt ons? Van verstarring naar vitaliteit' analyseert Lenette Schuijt in welke verouderde systemen we vast lijken te zitten en hoe het vooruitgangsdenken ons vasthoudt in deze structuren. Ze verkent nieuwe manieren van leven en werken die ontstaan in zes maatschappelijke sectoren: de financiële sector, het onderwijs, de overheid, de zorg, de wetenschap en het bedrijfsleven.

Met dit boek laat Lenette Schuijt zien dat er reden is voor optimisme. In de verwarring van deze transitietijd biedt ze nieuwe perspectieven en laat ze zien hoe ieder van ons kan bijdragen aan een nieuwe, meer humane wereld.
Inhoudsopgave
Inleiding

Deel I: Analyse
1. Een giftige cocktail
-Inleiding
-Kapitalisme
-Economisch denken
-Neoliberalisme
-Managerialisme
-Maakbaarheid
-Internationalisering
-Negatieve gevolgen
-Conclusies

2. Transitie
-Inleiding
-Waar is de woede?
-Overgangstijd?
-Transitie
-Paradigmaverschuiving
-Oude hardware, nieuwe software
-Conclusies

3. Anders denken
-Inleiding
-Vooruitgangsdenken
-Cyclisch denken
-Systeemdenken en complexiteitsdenken
-Non-duaal denken
-‘Bewust zijn’
-Conclusies

Deel II: Van verstarring naar vitaliteit
4. De wetenschap
-Inleiding
-Wetenschapsfraude
-Publicatiecultuur
-Kennisbedrijven
-Positivisme
-Hoeder van de waarheid?
-Einde van een tijdperk?
-De onderstroom: naar een nieuwe wetenschap
-Open Onderwijs
-Vrije toegang tot wetenschappelijke artikelen
-Burgerwetenschap
-Herdefiniëring van kennis
-Interdisciplinariteit
-Nieuwe wetenschappelijke methoden
-Conclusies

5. De zorg
-Inleiding
-Marktwerking
-Falend management en uitdijende bureaucratie
-Perverse prikkels
-Medische fouten
-De onderstroom: mens en zorgsysteem verbonden
-De essentie van zorg weer centraal
-Geïntegreerde zorg
-Uitgaan van eigen kracht en deskundigheid
-Vernieuwend sturen en organiseren
-Conclusies

6. Het bedrijfsleven
-Inleiding
-Terreur van de aandeelhouderswaarde
-Gebrek aan moraliteit
-Verborgen kosten en diepe schuld
-De onderstroom: anders zakendoen
-Purpose: de echte bedoeling van een bedrijf
-Duurzame industrie
-Naar een circulaire economie
-Collaborative economy
-Conclusies

7. Het onderwijs
-Inleiding
-Schaalvergroting
-Sturen op resultaten
-Obsessie voor toetsing en ranglijsten
-Verschraald onderwijs
-Geen wezenlijke vernieuwing
-Poging tot vernieuwing
-De onderstroom: eigentijds onderwijs
-Plezier in leren
-Nieuwe opvattingen over leren
-Leren altijd en overal
-Alternatief schoolontwerp
-Conclusies

8. De financiële sector
-Inleiding
-Achter het grote geld aan
-Economie van verwachtingen
-Verwevenheid met de politiek
-Rationeel-technische cultuur
-De onderstroom: naar een toekomstbestendige financiële sector
-Terug naar de kerntaken
-Bijdragen aan een duurzame samenleving
-Andere financieringsvormen
-Alternatieve geld- en valutasystemen
-Naar een nieuwe cultuur
-Conclusies

9. De overheid
-Inleiding
-Dichtgeregeld
-Wantrouwen
-Afnemende rol van politieke partijen
-Failliet van inspraak en burgerparticipatie
-Onrealistische ambities
-De onderstroom: naar een nieuwe overheid
-Eigentijdse vormen van democratie
-Zelforganisatie door burgers
-Netwerken
-Alternatieven voor de bureaucratie
-Conclusies

Deel III: Perspectief
10. Nieuw organiseren
-Inleiding
-Mindset
-Essentie voorop
-Autonomie en zelforganisatie
-Zelforganisatie mogelijk maken
-Eenvoudig en flexibel
-Horizontale verbinding
-Horizontale verantwoording
-Conclusies

11. Nieuw samenwerken
-Inleiding
-Organisch samenwerken
-Afstemming, informatie-uitwisseling en kennisdeling
-Cocreatie en permanente innovatie
-Conclusies

12. Nieuw leiderschap
-Inleiding
-Nieuwe dynamiek tussen leiders en volgers
-Leiderschap van velen
-Vanuit innerlijke overtuiging
-Verbinden
-Discipline
-Het ego voorbij
-Onconventioneel
-Conclusies

13. Transitie: van verstarring naar vitaliteit
-Inleiding
-Onzekerheid
-Cycli van vernieuwing
-Transitiemanagement
-Coalities, informatie en transparantie
-Persoonlijke transitie
-Het goede leven
-Eigen morele keuzes
-Conclusies

Noten
Literatuur
Trefwoordenregister
Over de auteur

ISBN : 9789013123166 / Vakmedianet / 2014 / 1ste editie