Dit werkboek helpt leidinggevenden en docenten om op een prettige wijze bespreekbaar te maken hoe in een groep minder fouten kunnen worden gemaakt en hoe van de gemaakte fouten kan worden geleerd. In dit werkboek worden eerst de oorzaken van de meest voorkomende menselijke fouten beschreven. In de volgende thematisch afgebakende hoofdstukken wordt getoond dat de eigen manier van reageren op fouten het leren van een groep niet in de weg staat en hoe een groep kan leren van fouten. Bij elk thema krijgt de lezer eerst zicht op de persoonlijke kennis, opvattingen en gedragingen. Vervolgens worden ideeën en hulpmiddelen aangeboden om het desbetreffende thema in werkbesprekingen of minitrainingen aan de orde te stellen. Dit boek is bedoeld voor iedereen die zich bezighoudt met de vraag hoe je als leidinggevende of stafmedewerker de kwaliteit of het veilig werken in organisaties kunt verbeteren. Daarnaast kunnen mensen uit het onderwijs er ideeën uit opdoen om hun leerlingen te leren constructief met het maken van fouten om te gaan. Bij dit werkboek hoort het theorieboek Leren van fouten Inhoud Voorwoord Inleiding 1. Menselijke fouten 1.1 Test je kennis over menselijke fouten en eigenschappen Oefening 1. Je kennis over menselijke fouten 1.2 Een overzicht van menselijke fouten 1.3 De beperking van ons werkgeheugen is een hoofdoorzaak van fouten Literatuurtips 2. Communicatiefouten 2.1 Slecht luisteren Oefening 2: Luisteroefening 1 Oefening 3: Luisteroefening 2 2.2 Ongelukkige bedieningsvoorschriften Oefening 4: Het lezen van aanwijzingen 1 Oefening 5: Het lezen van aanwijzingen 2 2.3 De gevolgen van verkeerd lezen van aanwijzingen 3. Geheugen Oefening 8: Je geheugen 1 Oefening 9: Je geheugen 2 3.1 Yuppen-Alzheimer 3.2 Zich iets alleen op een bepaalde plaats herinneren 3.3 Onder spanning iets niet meer weten 3.4 Waar was ik ook alweer gebleven? Oefening 10: Een bijeenkomst met je groep over dit hoofdstuk Literatuurtip 4. Fouten bij routinehandelingen 4.1 Concentratie 4.2 In vertrouwde situaties veranderingen 4.3 Bij routinewerk de aandacht verliezen 4.4 Een handeling overslaan in een reeks 4.5 Onbedoeld een verkeerde handeling uitvoeren 4.6 Procedures niet volgen 5. Fouten bij het oplossen van problemen 5.1 Denkfouten 5.2 Risico`s verkeerd inschatten 5.3 De minst en de meest ervaren mensen lopen de risico`s 5.4 Te snel een probleem willen oplossen 5.5 Voldoende is ook goed. Waarom we niet altijd de beste oplossing kiezen 6. Constructief reageren op eigen en andermans fouten 6.1 Onderken hoe je nu op fouten van jezelf reageert 6.2 Reageren op fouten van anderen 7. Met je medewerkers het gesprek aangaan over leren van fouten Literatuur Over de auteur : John Vollenbroek John en Bas Vollenbroek werken bij een adviesbureau in Oldenzaal (www.mensenmakenfouten.nl) en houden zich vooral bezig met het verspreiden van kennis over menselijke fouten en met het bevorderen van het leren van gemaakte fouten. Van John Vollenbroek zijn eerder verschenen Leren van fouten en Werkboek foutenmanagement.